ثبت شده توسط صبا خدرزاده | ثبت: 2020-09-08 11:42:49.0 | ویرایش: 2023-03-04 16:13:13.0 | دسته بندی: 250k
سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور در راستای وظایف سازمانی، نقشه های زمین شناسی و گزارشهای توصیفی مرتبط با نقشه ها را در مقیاس 250 هزارم تهیه نموده است. گزارش حاضر، خلاصه ای از گزارش نقشه زمين شناسي ورقه 1:250000 میناب به منظور شناخت کلی از محدوده مطالعاتی می باشد. همچنین دریافت و خرید لایه های رقومی و رکوردهای اطلاعاتی تکمیلی این برگه از طریق سامانه فراداده و سرویس کاتالوگ به آدرس http://csw.ngdir.ir قابل دسترس است.
گزارش نقشه 1:250000 میناب
چهارگوش 250000: 1 ميناب مقطع كاملی از زمين شناسی شمال غرب مكران را می نماياند، زيرا كه از لبه فرورفتگی جازموريان (مكران درونی) تا نوار ساحلی (مكران بيرونی) گسترش دارد. محدوده نقشه بين طول 57 در تا 58 درجه و 30 دقیقه شرقی و عرض 27 تا 28 درجه شمالی قرار دارد.
چینه شناسی
سنگهای قديمی تر پيش از ائوسن اين چهارگوش عبارتند از:
1) مجموعه كمپلكس باجگان: مجموعه چين خورده ای از سنگهای دگرگونه است كه رخساره ای در حد آمفيبوليت و شيست سبز (ندرتاً گلوكوفان) دارد. اين كمپلكس شامل سنگهای (كيميرين؟) پالئوزوئيك است: دگرگونی اصلی،مربوط به پيش از ژوراسيك (كيميرين؟) می باشد ولی شواهد راديومتری دال بر دگرگونی سنونين است كه بر آن قالب زده شده است.
2) مجموعه كمپلكس بند زيارت، كمپلكس درانار، كمپلكس گنج: دست های افيوليتی مربوط به يك حوضه باريك كناری است كه در اوائل كرتاسه تا اوائل پالئوسن پديد آمده است. كمپلكس بند زيارت، يك توده عظيم گابروئی است كه مشتمل بر انباشته سنگها، كه با گستره هائی از دايك های ديابازی در حاشيه كه گاه به صورت مجموعه های ورقی ظاهر می شوند. كمپلكس درانار مجموعه ای از نهشته های پلاژيك و گدازه های بالشی است كه كمره كمپلكس بند زيارت را می سازد. كمپلكس گنج يك مجموعه قليايی آهكی است كه عمدتا از دايك های با تركيب متوسط تا اسيد ساخته شده است، ولی دارای مقادير اندكی سنگ های بازيك، نهشته های پلاژيك و گدازه های بالشی نيز می باشد. پلاژيوگرانيت ها به صورت گستره های كوچكی در هر دوی كمپلكس های بند زيارت و گنج ظاهر می گردد.
3) واحد چاه ميرك: گستره ای حوضه ای از سنگ آهك های آبهای كم عمق حاوی روديست و گاستروپود، مربوط به سنومانين- سانتونين، توربيديت پروكسيمال، و نهشته های پلاژيك است كه بر روی كمپلكس گنج در شمال می نشيند.
4) كمپلكس دوركان: بازمانده ای از يك سكوی دراز است كه به يك آميزه تكتونيكی تبديل گشته است، اين كمپلكس در جنوب و غرب كمپلكس های بند زيارت، در انار و گنج افتاده است. سازنده اصلی اين كمپلكس آهك سكوئی نئوكومين تا پالئوسن است كه با بازالت های بالشی، نهشته های آواری، فيليت و شيست (كه شامل رخنمون های نادری از گلوكوفان) در هم آميخته است. اين كمپلكس نهشته های نريتی پرمين را به صورت درون نهشته های تكتونيكی در خود دارد.
5) كمپلكس آميزه رنگين: در جنوب و غرب كمپلكس دوركان رديف ژرفنا- حاشيه ای رخ می نمايد كه به صورت پرنيخ های تكتونيكی از هم گسسته شده است. سازنده های عمده اين رديف عبارتند از:
نهشته های پلاژيك، توربيديت ها و بازالت های بالشی. سنگ آهك گلوبوترونكای صورتی دارای سنی از تورونين تا ماستريشتين و بيوميكريت های فشرده پلاژيك پالئوسن پيشين هستند، راديولاريت های قرمز رنگ نيز از پلينسباشين تا كنياسين سن دارند. قطعه سنگهای غير بومی آهك سكوئی دارای خرده های زيادی اربیتولين دار مربوط به آپتين است.
اولترابازيك های سرپانتينيتی (دونيت، هارزبورژيت، لرزوليت، كلينوپيروكسينيت) در كمپلكس آميزه رنگين بسيار متداول بوده و دارای دو گستره عمده هستند: اولترا بازيك های سرخ بند كه دارای انباشت سنگهای لايه ای كروميتی است، و ديگر اولترا بازيك های رودان. هر دو مقهور ساختارهای تكتونيكی هستند و می توانند پرنيخ هائی از سنگهای گوشه بالائی باشند كه به صورت مكانيكی جايگزين شده اند. این رسوبات در نواحی شمالی و جنوبی منطقه دیده می شوند، به خصوص در اطراف گسل بشاگرد مشاهده شده اند.
حادثه تكتونيك لاراميد، فاز قديمی تر فوران و نهشت آلپی را پايان داده است: اين پديده با بالا آمدن زمين و توقف رسوبگذاری در اواخر پالئوسن منعكس است. در ائوسن توربيديت های پروكسيمال و سنگ آهك آبهای كم عمق در حوضه های محدودی در مكران داخلی (سنگ آهك بردمرز، واحد بيدك، ماسه سنگ كم سفيد و واحد مريچ) نهشته می شود. اين نهشته ها با واحدهای پيش از ائوسن خويش هماهنگ هستند.
پاره ای ولكانيك های اسيدی، اندكی سنگ نفوذی و توف های خاكستر جريانی و نيز بازالت های بالشی در اواخر ائوسن در شمال ناحيه فوران كرده اند كه شايد ناشه ای از حادثه تكتونيكی اوليگوسن بوده باشد. اثر عمده اين حادثه بالا آوردن كف حوضه و جدا كردن نهشت يك رديف محدود فليشی- آهكی مربوط به ائوسن- اوليگوسن، از يك رديف بسيار ضخيم تر فليش ماسه ای پروكسيمال مربوط به اليگو- ميوسن بوده است. در مكران بيرونی، هر دو رديف فليش ها، در حوضه هائی عميق تر و گسترده تر كه بر روی يك منشور متكاثف آميزه رنگين بنا شده، نهشته شده اند. رسوبات این دوره در نواحی جنوبی میناب، در شرق روستای تیک سیاه و در اطراف روستای کناشامی دیده شده اند.
در اوائل ميوسن رسوب گذاری فليش جای خود را به نهشت گل سنگ و ماسه سنگ گچ دار (واحد سبز) می دهد كه در محيطی رو به پاياب، گرم و تبخيری بر جای می نشيند. اوج كم عمق شدن محيط در اواخر ميوسن پيشين يا در زمانی است كه رخساره ميان مدی سنگ آهك مرجانی- آلگی واحد آبستگی وزيری پديد می‌آيد. اين نهشته مربوط به ميوسن پيشين از واحد نريتی- ملاسی مكران، واقع در زون ساحلی مكران بيرونی، به وسيله يك مرز گسله ای جدا شده اند. واحد مكران شامل يك رديف مارنی گچ دار پلاژيك (مارن گوشی)، يك رديف كنگلومرائی و ماسه سنگی دلتائی با گسترده هائی از آهك بادی دريا كناری نزديك ساحل (ماسه سنگ خكو)، و يك كنگلومرای سيلابی و دلتائی (كنگلومرای ميناب) می گردد.
رديف سنی گروه مكران از اواخر ميوسن تا اوائل پليوسن می باشد. گسترش كنگلومراهای ملاسه گونه سيلابی قاره ای در كنگلومرای پالامی با ضخامت 4000 متر به حد نهائی خود می رسد. اين كنگلومراها بر آمدگی كف حوضه رسوبی را در پايان حركات كوهزائی نئوژن منعكس می كند. فازهای تكتونيكی پيش از ائوسن (لاراميد) و اليگوسن عمدتاً باعث بالا آمدن زمين شده اند، ولی در اواخر نئوژن حركات روراندگی مايل به مركز با عظمت قابل ملاحظه ای از سمت درون به بيرون مكران به كار افتاده است. اين حركات باعث به وجود آمدن يك الگوی كمانی از گسله های پرشيب معكوس و الگوی پيچيده ای از چين های جناغی خوابيده ای در رديف ضخيم فليشی اليگوسن- ميوسن گشته كه رو به جنوب دارند.
آخرين حركات از نوع اپيروژنی بوده اند و باعث به وجود آمدن فرو رفتگی جازموريان و حوض های كوچك ميان كوهی متعددی در اواخر پليوسن گشته است كه از آن ميان می توان از حوضه گلاشگرد نام برد كه از رديف های كنگلومرا، ماسه سنگ و فرش سنگی پليوسن پر شده است. اين نهشته ها تراس های تراز بلند و تراز كوتاه و نهشته های پنجه ای آبرفتی، فرورفتگی جازموريان، كف دره ها و پهنه های كوهپايه ای را در اين چهارگوش فرا گرفته اند. رديف سنی اين نهشته های سطحی اواخر پليوسن تا عهدحاضر است. رسوبات دوره پلیوسن در نواحی جنوب، مرکز و شمال غربی رخنمون دارند. از سوی دیگر رسوبات کواترنری در تمامی ناحیه پراکندگی دارند ولی در شرق و شمال شرق و جنوب شرق بیشتر دیده می شوند.
زمین شناسی اقتصادی
نهشته های مربوط به كفه های رسی و ريگهای روان نيز وجود دارد. كانسارهای كروميت در اولترابازيك های سرخ بند در دست استخراج هستند و ذخائر كروميت ديگر در يك توده اولترابازيكی جنوب كهنوج نيز برای بهره برداری آماده می شوند. نشانه های متعددی از كانی سازی مس به صورت متراكم و پراكنده در كمپلكس های گنج، بند زيارت، دوركان و در انار و نيز در سنگهای دگرگونه باجگان ديده می شود.
