ثبت شده توسط صبا خدرزاده | ثبت: 2020-09-05 12:56:20.0 | ویرایش: 2022-11-22 15:31:12.0 | دسته بندی: 250k
سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور در راستای وظایف سازمانی، نقشه های زمین شناسی و گزارشهای توصیفی مرتبط با نقشه ها را در مقیاس 250 هزارم تهیه نموده است. گزارش حاضر، خلاصه ای از گزارش نقشه زمين شناسي ورقه 1:250000 کبودرآهنگ به منظور شناخت کلی از محدوده مطالعاتی می باشد. همچنین دریافت و خرید لایه های رقومی و رکوردهای اطلاعاتی تکمیلی این برگه از طریق سامانه فراداده و سرویس کاتالوگ به آدرس http://csw.ngdir.ir قابل دسترس است.
گزارش نقشه 1:250000كبودرآهنگ
ناحيه كبودرآهنگ در باختر ايران واقع است و مرز بين زونهاي ايران مركزي و سنندج- سيرجان از ميان آن مي گذرد. اين نقشه که بين طول جغرافيائی 48 تا 49 درجه و 30 دقیقه شرقی و عرض جغرافيائی 35 تا 36 درجه شمالی قرار دارد. اين منطقه را مي توان به دو واحد جدا از هم مربوط دانست. يكي در شمال به نام زون آب گرم كه بخشي از ايران مركزي است و ديگري در جنوب به نام زون رزن كه قسمتي از زون سنندج- سيرجان است.
چينه شناسي
الف- زون آب گرم
رديف سنگهاي رسوبي كه در اين ناحيه مورد مطالعه قرار گرفته است ضخامتي در حدود 10000 متر دارد. قديمي ترين سنگهائي كه در اين زون رخنمون دارند، شامل يك سري يكنواخت از شيلهاي اسليتي است كه به سازند كهر معروف است و سن آن پركامبرين پسين مي باشد. رسوبات پركامبرين پسين در منطقه شمال شرق دولت آباد رخنمون دارد.
در روي اين نهشته ها و با ارتباط ناپيوستگي هم شيب (Disconformify) ضخامت زيادي (1300 متر) از دولوميت¬ها، شيل، ماسه سنگ و سنگ آهك هاي مختلفي كه داراي فسيل استروماتوليت مي باشد، قرار گرفته است. سن اين سنگها اواخر پركامبرين پسين (اينفراكامبرين) مي باشد. اين مجموعه سنگهاي رسوبي به ترتيب از زير به بالا شامل سازندهاي سلطانيه، باروت و زاگون است. رسوبات پركامبرين پسين در منطقه شرق دولت آباد، شمال یام چشمه، شرق خار رود رخنمون دارد.
روي اين نهشته ها و به طور هم شيب در حدود 450 متر ماسه سنگ قرمز متعلق به سازند لالون (كامبرين زيرين) قرار گرفته است. اين ماسه سنگها به نوبه خود بوسيله 40 تا 60 متر كوارتزيت سفيد (كوارتزيت فوقاني) و بالاخره 250 متر دولوميت و سنگ آهك هاي تريلوبيت و براكيوپوددار سازند ميلا كه متعلق به كامبرين مياني و بالائي است، پوشيده شده است. رسوبات کامبرین بالایی در مناطق شرق محمود آباد، شمال کوه علی درویش رخنمون دارد.
پرمين زيرين متشكل از ماسه سنگ، كنگلومرا و شيل (سازند دورود) كه در حدود 75 متر ضخامت دارد و با ناپيوستگي هم شيب روي سنگهاي قديمي تر متعلق به پالئوزوئيك قرار مي گيرد. روي سازند دورود حدود 170 متر سنگهاي آهكي با لايه بندي خوب تشكيل شده كه مي توان آن را سازند روته ناميد. سازند نسن متعلق به پرمين بالايي عبارت است از لايه هاي سنگ آهكي و آهك مارني و كمي مارن كه روي سازند روته قرار گرفته است. رسوبات پرمین در مناطق غرب حسین آباد، جنوب کوه علی درویش رخنمون دارد.
سازند اليكا كه متعلق به ترياس زيرين و مياني است با ضخامتي در حدود 320 متر و متشكل از سنگ آهك و دولوميت بر روي سنگهاي پرمين قرار مي گيرد. يك سطح فرسايش بسيار مشخص جدا كننده سنگهاي پرمين و ترياس مي باشد كه بازگوي جنبش هاي قاره زائي است و فرسايش بخشي از سنگهاي پرمين را از بين برده است. رسوبات تریاس در منطقه شرق محمود آباد رخنمون دارد.
در قسمت بالاي سازند شمشك، به تدريج لايه هاي مارني وسنگ آهكي زيادتر مي شود و بعد سازند دليچاي به وجود مي آيد كه از سنگ آهك هاي مارني و سنگ آهك و مقداري مارن تشكيل شده كه حاوي مقادير زيادي آمونيت متعلق به ژوراسيك مياني است. حداكثر ضخامت اين سازند در حدود 85 متر است. رسوبات ژوراسیک در مناطق شرق کوه زاگرس، شرق و شمال کبودرآهنگ رخنمون دارد.
يك ناپيوستگي همشيب و خيلي واضح بين نهشته هاي كرتاسه زيرين و بالائي كه از آهك هاي مارني و سنگ آهك با ضخامتي در حدود 1000 متر تشكيل شده است ديده مي شود. رسوبات کرتاسه در مناطق غرب رازان، جنوب کوه قره داغ، شمال کوه بزرگ، شمال چال فخره رخنمون دارد.
ب)زون رزن
در زون رزن نهشته هاي متعلق به پالئوزوئيك و احتمالاً ترياس زيرين و مياني بيرون زدگي ندارند. قديمي ترين رسوباتی كه در اين زون رخنمون دارند عبارتند از شيست و اسليتهائي كه كمي دگرگون شده و متعلق به ترياس بالائي- ژوراسيك مي باشند و به طور كلي در بين آنها سنگ آهكهاي كريستاليزه و سنگهاي خروجي دگرگون شده نيز ديده مي شود. اين سنگهاي با دگرگوني كم در حقيقت همان سازنده هاي نايبند و شمشك بوده كه در اواخر دوران مزوزوئيك دگرگون شده اند.
سنگهاي كرتاسه عبارتند از سنگ آهك هاي اوربيتولين دار متعلق به آپتين، شيلهاي آلبين و شيلهاي متعلق به كرتاسه فوقاني كه گسترش زيادي دارند و همگي كمي دگرگوني حاصل كرده اند. سنگهاي متعلق به ترشير و كوآترنر همانند زون آب گرم مي باشند. تنها سازند قرمز بالائي به وسيله لايه هاي رسي و كنگلومرائي متعلق به پليوسن پوشيده مي شود.
تكتونيك
از نظر تكتونيكي منطقه مورد بحث را مي توان به دو زون جداگانه تقسيم كرد كه عبارتند از زون آب گرم و زون رزن. اين دو زون به وسيله يك گسل اصلي به نام گسل آوج كه داراي امتداد شمال باختري- جنوب خاوري است از هم جدا شده اند. ويژگي هاي چينه شناسي و زمين شناسي ساختماني در دو زون ياد شده طوري است كه مشخص مي شود كه چگونگي رسوب گذاري در دوران مزوزوئيك و اوائل دوره اي ترشير و همچنين پديده هاي دگرگوني و ماگماتيسم به وسيله ي گسل آوج كنترل و طرح ريزي مي شده است.
زمين شناسي اقتصادي
با توجه به گسترش واحدهاي سنگي، بطور عمده از نوع رسوبي، در محدوده مورد مطالعه، از ديدگاه زمين شناسي اقتصادي، پتانسيل هاي معدني در وابستگي با اين سنگها نيز قابل ذكر هستند.
از مواد فلزي تنها آثاري از آغشتگي هاي كاني هاي كربناته مس در جنوب روستاي قزلجه درون واحد رسوبي كرتاسه ديده مي شود.
مواد معدني غيرفلزي در اين منطقه داراي اهميت بيشترند و بطور عمده شامل بخشهاي كربناته اليگوميوسن هستند كه در حال حاضر كاربردهايي گوناگون دارند. بخشهايي با خلوص بالاي اين سنگها در كارخانه قند همدان استفاده مي شود. كارخانه سيمان همدان از اين سنگ آهكها بعنوان مواد خام اوليه اصلي استفاده مي نمايد.
اين سنگ آهكها بصورت پراكنده، در مناطق گوناگون محدوده در كارگاههاي توليد آسفالت، سنگ لاشه و سنگ مالون نيز استفاده مي شوند. بخشهاي ماسه سنگي و توفي نهشته هاي اليگوميوسن نيز در كارگاههاي موزائيك سازي منطقه كاربرد دارند. در بعضي مناطق (كوه گنج خانه و جنوب روستاي كندودر) بخش هاي سنگ آهك ضخيم لايه تا توده اي كرم تا سفيدرنگ آنها داراي توده دهي مناسب اند و با استفاده از تكنيك سيم برش، قواره هائي از آنها بهره برداري و براي توليد سنگهاي ساختماني و نما استفاده مي شود. از مواد معدني غيرفلزي، رگه هائي از سيليس به ضخامت حدود يك متر و گسترش طولي حدود 15 متر در جنوب باختر روستاي اوچ تپه شايان يادآوري است. همچنين واحدهاي آبرفتي در منطقه گسترشي چشمگير دارند كه داراي پتانسيل ويژه به عنوان شن و ماسه هستند. در حال حاضر چندين معدن شن و ماسه، بطور عمده در انباشته هاي آبرفتي درون آبراهه ها، فعال هستند.
