ثبت شده توسط کیانا کیانی | ثبت: 2020-08-31 13:24:32.0 | ویرایش: 2022-11-22 18:18:02.0 | دسته بندی: 250k
سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور در راستای وظایف سازمانی، نقشه های زمین شناسی و گزارشهای توصیفی مرتبط با نقشه ها را در مقیاس 250 هزارم تهیه نموده است. گزارش حاضر، خلاصه ای از گزارش نقشه زمين شناسي ورقه 1:250000 آباده به منظور شناخت کلی از محدوده مطالعاتی می باشد. همچنین دریافت و خرید لایه های رقومی و رکوردهای اطلاعاتی تکمیلی این برگه از طریق سامانه فراداده و سرویس کاتالوگ به آدرس http://csw.ngdir.ir قابل دسترس است.
گزارش نقشه 1:250000 آباده
ورقه زمين شناسي 1:250000 آباده با مختصات طولهاي جغرافيائي 52 درجه و 30 دقیقه تا 54 درجه خاوري، و عرضهای جغرافيائي 31 تا 32 درجه شمالي جای گرفته است. از نظر پهنه بنديهاي زمين شناسي و ساختماني، بيشتر در پهنه ايران مركزي و بخشي نيز در پهنه سنندج-سيرجان جاي دارد.
چینه شناسی
قدیمی ترین سنگ های پرکامبرین-کامبرین منطقه آباده متعلق به سازند کهر است که شامل شیل سبز، سیلت و سیلت توفی است. که بر روی آن سازند باروت بطور ناهمساز با ترکیب شیل، ماسه سنگ، دولومیت قرار می گیرد و ماسه سنگ و شیل قرمز سازند لالون هم با مرز تحتانی ناپیوسته بر روی این نهشته ها قرار میگیرد. این نهشته ها در شمال باختر ورقه شهرستان آباده در حوالی پنبه کوه و بامک رخنمون دارند.
واحد سنگی دونین-کربونیفر با ضخامتی از ماسه سنگ، شیل و سنگ آهک در جنوب منطقه بامک بصورت ناپیوسته روی سازند ماسه سنگی لالون قرار می گیرد.
در ناحيه بررسي شده، رديفي كامل از سنگ هاي پرمين رخنمون دارند كه ستبراي رخنمون آنها نزديك به 1100 متر است. يكي از برش هائي كه بخش پايه نهشته هاي پرمين كمتر زير تأثير نيروهاي تكتونيكي واقع شده است. نهشته هاي پايه شیل و ماسه سنگ قرمز می باشد. اين نهشته ها، با ناپيوستگي هم شيب روي سنگ هاي كربونيفر واقع هستند و بتدريج به سنگ آهك هاي واحد پرمين تبديل مي شوند. ستبراي اين نهشته ها، در اين برش نزديك به 108 متر است.
ضخامت بیشتری را دولومیت های سازند شتری بر روی گدازه های بازیک در واحد تریاس گذاشته اند که بطور پراکنده از شمال تا جنوب خاوری شهرستان آباده برونزد دارند. گذر نهشته هاي اين واحد با نهشته هاي پرمين تدريجي و هم شيب است و به همان سان توسط سنگهاي ترياس مياني پوشيده مي شود.
سنگ نهشته هاي ژوراسيك در شمال خاور منطقه بررسي شده، رخنمون دارد. اين نهشته ها، از ماسه سنگ هاي خاكستري مايل به سبز، شيل هاي زيتوني بندرت با ميان لايه هائي از سنگ آهك هاي ماسه اي تشكيل شده اند. نهشته هاي پي اين واحد در زير زمين نهفته اند و ديده نمي شوند و توسط نهشته هاي كرتاسه پيشين و جوان تر از آن بصورت ناپيوستگي زاويهدار (Augular Unconformity) پوشيده مي شوند. نهشته هاي اين واحد توسط سنگهاي آذرين دروني (gr) به سن ژوراسيك مياني بريده شده اند. ستبراي نهشته هاي اين واحد، نزديك به 180 متر است. اين سنگ نهشته ها، از نگاه و جايگاه سنگ چينه اي، هم ارز بخشي از نهشته هاي سازند شمشك هستند و داراي سن ترياس پسين-ژوراسيك زيرين هستند.
در جنوب باختر منطقه بررسي شده در كنار جاده آسفالته آباده-شورجستان، يك سري ماسه سنگ هاي آهكي نازك تا متوسط لايه، خاكستري تيره تا سياه (سازند سنگستان) رخنمون دارند در اين انباشته ها، درسطح زمين طبقه بندي مشخصي ديده نمي شود. گذر اين واحد سنگي با سنگ هاي كهن تراز خود، در محدوده بررسي شده، پوشيده است ولي به سوي باختر منطقه در 5 كيلومتري شمال شورجستان، با كنگلومراي واحد ژوراسیک، گسله است.
در شمال خاور منطقه بررسي شده، در پايه سنگ آهكهاي اوربيتولين دار كرتاسه پيشين، رديفي از كنگلومراي قهوه اي تا خاكستري با ستبراي نزديك به 120 متر برجاي مانده است كه بصورت ناپيوستگي زاويه دار برروي نهشته هاي سازند شمشك مي نشيند و بتدريج به نهشته هاي دريائي تبديل مي شود. دانه هاي اين كنگلومرا از 2 ميلي متر تا 10 سانتي متر، باگردشدگي و تراكم خوب هستند و آژند آهكي دارند. گمان مي رود اين انباشته ها، هم ارز نهشته هاي سازند سنگستان باشند.
واحد کرتاسه فوقانی با تناوبی از مارن، سنگ آهک، ماسه سنگ، سنگ آهک های ماسه ای و کنگلومرا بطور ناپیوسته بر روی نهشته های کرتاسه تحتانی می نشیند.
در خاور و شمال چهارگوش آباده گنکلومرا های کرمان پس از یک وقفه زمانی برونزد پیدا می کنند که بر روی آن کنگلومرا، سنگ آهک، سنگهای ریولیتی، گدازه داسیتی، گدازه آندزیتی، توف، مارن و سنگهای آتشفشانی عمدتا آندزیتی بر روی رسوبات واحد ائوسن زیرین قرار می گیرد.
رسوبات ائوسن میانی با ترکیب برش های ریوداسیتی و گدازه های روان ریوداسیتی در شمال کوه مهران به صورت ناپیوسته بر روی رسوبات قدیمی تر قرار می گیرد و در واحد سنگی ائوسن بالایی سنگ های آذرآواری و گدازه های روان آندزیتی با میان لایه هایی از توف های ریولیتی و در نهشته های جوان تر توف، برش ریولیتی و سنگ های آندزیتی عمدتا گدازه روان به صورت ناپیوسته با واحد ائوسن میانی در شمال ورقه آباده رخنمون دارد.
در واحد الیگوسن گدازه های روان ریولیتی که بخشی از آن برش شده و ایگنمبریت برونزد دارد و دارای همبری فوقانی و تحتانی ناهمساز دارد.
در شمال خاور منطقه بررسي شده، در پايه سنگ آهك هاي اليگو- ميوسن، كنگلومرائي به رنگ قرمز، مارن، سنگ آهک ماسه و سنگ آهک با ستبراي نزديك به 120 متر رخنمون دارد. اجزاء تشكيل دهنده آن از 2 ميلي متر تا 50 سانتي متر، با گردشدگي و تراكم ضعيف هستند. اين انباشته ها، با ناپيوستگي زاويه دار روي نهشته هاي پلیوسن جاي دارند و بتدريج به سنگ آهك هایی که بخشی مرجانی شده تبديل مي شوند.
در شمال و شمال باختر منطقه بررسي شده، تناوبي از كنگلومرا رخنمون دارد. اجزاء تشكيل دهنده آن، از 2 ميلي متر تا 15 سانتي متر با جورشدگي بد، گردشدگي متوسط، تراكم ضعيف و به رنگ خاكستري تيره است. در اثر فرسايش، بخش هائي از آنها تخريب شده و نهشته هاي اليگو- ميوسن از زير آنها رخنمون پيدا كرده اند و نهشته هاي واحد پلیوسن بصورت كلاهك روي آنها ديده مي شود.
واحد کواترنر شامل پادگانه های آبرفتی قدیمی با ارتفاع بلند و متوسط، و جوان کوتاه و بخشی آبرفت رودخانه می باشد که در ورقه آباده به صورت گسترده رخنمون دارند.
سنگ هاي آذرين نفوذي (Intrusive Rocks)
در شمال منطقه بررسي شده، مجموعه اي از سنگهاي آذرين برونزد دارند كه تركيب سنگ شناسي آنها گرانيت-گرانوديوريت- كوارتزديوريت است. بلورهاي پلاژيوكلاز، بصورت يوهدرال تا ساب هدرال با ماكل پلي سنتتيك است حالت زونال (Zonal) در آنها ديده مي شود. تركيب شيميائي پلاژيوكلازها متوسط از گونه اوليگوكلاز-آندزين است و اندازه آنها 3-1 ميلي متراست به كاني هاي سريسيت، كلريت و كاني هاي رسي تجزيه شده اند. بلورهاي فلدسپات آلكالن نيز يوهدرال تا ساب هدرال است به سريسيت و كاني هاي رسي تبديل شده اند. بلورهاي كوارتز بي شكل و اندازه آنها نزديك به 4 ميلي متراست. حاشيه بلورهاي كوارتز حالت خورده شدگي دارند.
زمین شناسی اقتصادی
خاک نسوز
خاك نسوز يكي از مواد معدني است كه ازسال هاي گذشته ازمعادن استقلال (استاكي )، كوير- 1، كوير- 2، كوير- 3، كوير-4، كوير- 5 بهره برداري مي شود. اين ماده معدني، بصورت رسوبي بين انباشته هاي دونين- كربونيفر و پرمين پديد آمده است. ميزان آن در بخش هائي از نهشته ها با سن هاي فوق قابل ملاحظه است و بهره برداري مي شود. درحال حاضر، تنها معادن استقلال (استاكي ) و كوير-5 فعال هستند.
پلي متال
در جنوب باختر منطقه بررسي شده، در ميان انباشته هاي رسوبي ژوراسيك پسين- كرتاسه پایین، متشكل از شيل، مارن، سنگ آهك و ماسه سنگ رخنمون هائي از مواد معدني به شكل عدسي مشاهده مي شوند. در اين رخنمون، افزون بر آهن و منگنز، كانه هاي كبالت، سرب، روي، كرم، آرسينيك، تيتان و باريم ديده مي شوند كه به لحاظ استراتژيك بودنشان مورد توجه بيشتر قرار گرفته اند. در حال حاضر به روش روباز و دستي استخراج مي شوند.
مس
در شمال منطقه بررسي شده، در محل برخورد توده نفوذي گرانيت-گرانوديوريتي ژوراسيك با سنگ هاي رسوبي مجاور، كانه زائي مس انجام گرفته و كاني هاي پيريت، مالاكيت، آزوريت و كالكوپيريت به وجود آمده است.
سنگ آهك
بخش هائي از سنگ آهكهاي سازند قم، به دليل داشتن ستبراي مناسب ورنگ روشن تا سفيد براي مصارف ساختماني استخراج مي شوند.
